Het tabblad van blok 2. Ga met de muis over de afbeelding.
Cursussen - BCN en Cursushuis
Heel veel cursussen
Binnen het IVN werden vele cursussen gegeven. De afdelingen organiseerden er tientallen tot honderden. Sommige waren landelijk, de meeste meer regionaal.
- Publiekscursussen. Sommige cursussen waren bedoeld voor 'het grote publiek', zoals de Groencursussen. Die konden voor deelnemers de 'opstap' zijn naar de Natuurgidsencursus.
- IVN kende ook kadercursussen die de vrijwilliger bekwamer maakten voor bijzondere onderwerpen of doelgroepen, zoals de cursussen School- en Watergids, de cursussen Jeugbegeleider en Natuurouder. Afdelingen organiseerden meer beperkte cursussen als 'Uilen en braakballen', 'Geologie en Landschap', 'Sterren', 'Kaartlezen' enz. enz.
- Cursussen werden georganiseerd voor heel specifieke groepen als de gidsen in de Nationale Parken. Het ging hier vaak om intermediaire doelgroepen ('Scholen voor Duurzaamheid' voor het ondrwijs; 'Gidsvaardigheden voor terreinbeheerders').
Landelijke activiteiten werden voorbereid middels cursussen als 'Natuur je Buur'. - Afdelingen organiseerden meer beperkte cursussen voor specifieke onderwerpen ligt vooral op algemene basiskennis over de natuur, als groencursussen, 'Natuur je buur' (landelijk), seizoensonderwerpen. Daarnaast zijn er specifieke onderwerpen als geologie, slangen, sterren, kaartgebruik. Soms gebeurde dit ook in samenwerking met de KNNV.
- En natuurlijk is er dé kadercursus van het IVN: de Natuurgidsencursus.
- Cursusinventarisatie_1
- Cursusinventarisatie_2
- Zeegidsen
- Landschapsgidsen
- NP_Cahiers
- X-sluit
Cursusaanbod: inventarisatie en rubricering
In de loop van de jaren '00 ontstond het idee voor een IVN Cursushuis waarin de vele verschillende cursussen overzichtelijk samengebracht konden worden. In 2012 werd als doel geformuleerd het opzetten van een IVN Academie, bedoeld als toekomstig bedrijfsonderdeel voor zowel IVN Vereniging als IVN Stichting.
Er werd toen onder meer een inventarisatie gemaakt van het cursusaanbod van IVN als geheel. Vervolgens werd een indeling gemaakt. Het schema hierboven is daar het resultaat van.
- Publiekscursussen; aangeboden door de IVN-afdelingen. Honderden cursussen per jaar met duizenden (!) deelnemers.
- Cursussen voor intermediaire doelgroepen ('train-de-trainer'). Betrokkenen zijn werkzaam (vrijwillig en betaald) binnen nationale parken, onderwijs, NME-centra, terreinbeherende organisaties, IVN-afdeling etc. Het gaat hier om honderden mensen per jaar.
Het geheel biedt een bont, maar zeer florerend en inspirerend beeld.
Helaas is de 'IVN Academie' vooralsnog op niets uitgelopen.
 |
In 2001 maakte de 'Werkgroep Cursuscoördinatie' van de Afdeling Amersfoort een inventarisatie van alle cursussen die binnen het IVN georganiseerd werden. In Mens en Natuur (herfst 2001) schreef Geertje Huijbers er een artikel over. Alle cursussen werden in een databank gezet, die ook voor anderen toegankelijk was. "In den lande worden maar liefst 190 cursussen gegeven. Ze zijn er in alle soorten en maten, zowel qua onderwerp en thema, als omvang in uren, voor grote en kleine gezelschappen. De meeste cursussen bestaan uit theorielessen en excursies buiten. |
2006 - eind september kregen 37 Zeegidsen hun diploma (boven). Deze cursus werd georganiseerd door de IVN-consulentschappen Noord- en Zuid-Holland. Deelnemers waren vrijwilligers van 10 IVN-afdelingen. |
Het lesprogramma voor de cursus Zeegidsen omvatte onder meer:
|
|
Eén van de projecten die IVN ontwikkelde is de cursus Landschapsgidsen. Al eerder had het Consulentschap Noord-Holland een proefcursus 'Landschapsgidsen' georganiseerd. Landschappen zijn boeiende onderwerpen, wie geleerd heeft een 'landschap te lezen', kan er heel veel uit afleiden.
Een landschap is 'leesbaar' door de samenhangen die te ontdekken zijn door verschillende 'brillen' te gebruiken. Bijvoorbeeld de ecologie, de sociale geografie, de geschiedenis en de loop van de seizoenen. En niet te vergeten: de beleving ervan. In 2006 werd in Gelderland voor natuurgidsen een cursus 'Cultuurhistorie' gegeven. |
Het project 'Landschapsgidsen' maakte gebruik van de ervaringen van Noord-Holland én van Stichting Landschapsbeheer Groningen. Het leverde een Handleiding op voor wie een landschapscursus wil organiseren.
 |
 |
In 2002 bracht IVN twee 'Cahiers Nationale Parken' uit, waarvan de omslag hier getoond. Doel was om een serie van dergelijke educatieve cahiers inzake de Nationale Parken te publiceren. Het is bij deze twee gebleven. Uitgaven IVN-Projectenbureau. |
Het gaat er vooral om een landschap te leren 'lezen'. Al eerder bestond
deze techniek onder de (aan het Engels ontleende) term:
'Landschapsinterpretatie'.
Oud en nieuw Noord-Holland. Het 'Landje van Geijsel',
een veenweidegebied dat rijk is aan vogels, met op
de achtergrond de oprukkende stad (Amstelveen). Hier
is een flink stuk geschiedenis te 'lezen'- en te genieten!
De Natuurgidsencursus
 Wetenschapsjournaliste Anja Edwars van Muijen was voorzitter van de BCN, die de verdere ontwikkeling van de NGC coördineerde. |
2004-2005. De natuurgidsencursus (NGC) werd in de jaren tachtig en negentig grondig herzien. Nu, in dit decennium, werd de NGC verder verbeterd en verfijnd. Dat gebeurde door de BCN (Begeleidings Commissie Natuurgidsencursus) onder voorzitter Anja Edwars van Muijen. Het Cursistendeel werd deels nieuw gestructureerd en deels herschreven. Leerdoelen werden aangescherpt en eindtermen geformuleerd waaraan de eindpresentatie moest voldoen. Het Docentendeel werd niet veranderd. Wel bracht de BCN-groep een tabel uit waarbij de inhouden van beide delen duidelijk gekoppeld werden. |
|
|
Dit is een fragment uit het Voorwoord van het Cursistendeel, september 2005.
Het bijgestelde Cursistendeel van de Natuurgidsencursus, 2005. Ga met de muis over de afbeelding: je ziet een fragment uit het Voorwoord. |
De zeven cursusblokken bleven grotendeels intact, maar werden iets anders benoemd, vergeleken met het voorgaande decennium. |
BCN en Cursushuis
De natuurgidsencursus (NGC) is dé kadertraining van het IVN. Het diploma wordt binnen het IVN overal erkend, en heeft daarbuiten óók waarde. Het bezit ervan strekte soms tot aanbeveling, bijvoorbeeld bij groen-educatieve functies. Kwaliteitsbewaking is derhalve belangrijk. Die ligt in handen van de Begeleidings Commissie Natuurgidsencursus (BCN).
Vanaf eind jaren '00 ging de BCN op in het 'Cursushuis'.
- Evaluatie NGC
- BCN
- Cursushuis
- Docentenopleiding_IVN
- Docentenopleiding_BCN_Z-Holland
- X-sluit
|
In 2000 bracht Jan-Willem van Velzen, student aan de Hogeschool Utrecht, een uitgebreid en gedegen rapport uit over de natuurgidsencursus, dé kadercursus van het IVN. Dit in opdracht van het Landelijk Bureau dat met de BCN de afspraak had deze cursus van tijd tot tijd te evalueren teneinde de kwaliteit ervan in verschillende aspecten te meten en te evalueren. De belangrijkste vragen:
Een uitvoerige enquête werd gehouden en geanalyseerd. Enkele belangrijke conclusies:
|
Dit rapport leidde tot stevige discussies binnen de BCN en met het Landelijk Bureau. De BCN besloot -in overleg- tot het doorvoeren van verbeteringen. De eerstvolgende uitgave van het NGC-materiaal werd aangepast. Voorts ontstond een langjarig verander- en verbetertraject. Anders dan de voorgaande evaluatie (rapport Broens van de KUN uit 1991) werd in dit rapport de NGC in het bredere kader van de hele IVN organisatie gezet en dan met name in relatie tot de andere cursussen die inmiddels waren ontwikkeld. Dit mondde uit in het IVN-Cursushuis.
 |
De BCN had tot taak de kwaliteit van de Natuurgidsencursus te bewaken, en, in het verlengde daarvan, afdelingen die een NGC willen organiseren, daarbij te adviseren en te begeleiden. Daartoe had de BCN al in 1982 mandaat gekregen van het (toenmalig) Landelijk IVN-Bestuur.
|
| Tegenwoordig staan de formulieren die nodig zijn bij het organiseren van een NGC on-line. | Niet altijd vonden afdelingen de 'bemoeienis' van de BCN plezierig - afdelingen zijn immers autonoom (zelfstandige verenigingen!). Er kon zo wel een spanningsveld bestaan tussen de autonomie en het streven de NGC de hoge, vergelijkbare waarde te doen behouden. |
In 2003 werd in Meerblad, het contactorgaan voor de afdelingsbesturen, de organisatie van een NGC nog eens heel kort aangegeven.
Voor haar vele verdiensten kreeg Bea Peeters in 2003 het lintje 'Orde van OranjeNassau'. |
In de loop van de jaren '00 ontstond, mede op grond van het Evaluatierapport van Jan-Willem van Velzen, het idee tot het oprichten van een 'Cursushuis', waardoor een overzicht kon ontstaan van alles wat er op cursusgebied gebeurde. Dit Cursushuis kreeg geleidelijk aan vorm, en werd in 2010 officieel door het Bestuur van IVN Vereniging ingesteld. Voorzitter van IVN Cursushuis is Bea Peeters-Nilissen. Bea heeft zich al vele jaren voor het IN ingespannen. Zij is al meer dan 30 jaar lid van IVN Afdeling Rijk van Nijmegen, was onder meer lid van het Landelijk Bestuur en de Landelijke Raad en vrijwilligersconsulent bij het Consulentschap Gelderland, verzorgde mede de NGC en was lid van de BCN |
 |
2000 - Het IVN brengt de cursus 'IVN_Docentenopleiding' uit. Deze cursus werd door een collectief ontwikkeld, waaronder ook BCN-leden. Er werden ook al eerder in afdelingen wel docenten opgeleid voor de verschillende cursussen (als groencursus, korte cursussen, maar ook NGC). Deze cursusopzet bestond uit vier modulen:
Links: omslag van module 1. Ga met de muis over de afbeelding om een voorstel van een cursusopzet te zien. ('Stappenplan Cursusorganisatie') |
Meerdere malen werden binnen het IVN docenten opgeleid. Dat gebeurde doorgaans weinig systematisch.
2000 - In Zuid-Holland begonnen enkele BCN-ers met het scholen van docententeams voor de natuurgidsencursus. Het ging vooral om teamvorming, om vergroting van docentvaardigheden en depraktische voorbereiding van een NGC van de eigen afdeling. Aandacht is er voor leer- en begeleidings-stijlen, gebruik van werkvormen, geven en ontvangen van feedback. Men noemde deze opleiding de DOP (Docenten Opleiding Plan). De DOP omvatte zeven zaterdagen, éénmaal per maand.
2005 - Weinig belangstelling, slechts drie afdelingen deden mee. Daarna werdeen verkorte DOP aangeboden.
2007 - Ook afdelingen uit Noord-Holland en Utrecht deden mee.
2012 - Het opleiderscollectief werd uitgebreid met ervaren NGC-docenten uit een flink aantal afdelingen in Zuid-Holland en werkte ook de IVN-vrijwilligersconsulent mee, waardoor het draagvlak aanmerkelijk groter werd.
In deze video vertelt Ton Lommers, BCN-er Zuid-Holland en zelf een zeer ervaren docent, over het initiatief om een docentenopleiding te starten. Hij heeft daar zelf heel veel werk in zitten, zowel in de voorbereiding, de uitvoering en de vastlegging van de ervaringen. Interview 2014; 1:20 |
In 2003 kreeg Bea Peeters de onderscheiding van
ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Burgemeester van Nijmegen Guusje ter Horst
spelt hier het lintje op.