Natuurbeschermingswerkkampen

Berken rooien

Groei

In het begin van dit decennium is de Werkgroep van Kampstafleden een volgroeide organisatie van ongeveer 350 vrijwilligers. De WvK heeft een eigen bestuur, een Algemene Ledenvergadering (ALV). En de WvK is actief!

 

WvK vergadert

De ALV van de WvK met achter de tafel het bestuur, links (met baard) voorzitter Frank Saris.

 
Op de posters staat onder meer het verzoek aan het IVN-bestuur
om stukken in gewoon Nederlands te formuleren.

Dat het goed gaat met de WvK komt mede door de economisch slechte periode. Studenten mogen langer over hun studie doen dan strikt noodzakelijk. De jeugdwerkloosheid is hoog en werkloze jongeren kunnen met behoud van uitkering vrijwilligerswerk doen.

 

Veranderingen

De kampen worden meer gedifferentieerd, niet alleen qua werk (dat was al zo), maar ook qua doelgroep en qua accent op activiteiten ('thema's'). Vaak zijn het specifieke groepen WvK-ers die een thema kiezen. Deelnemers kunnen daar nu bewust voor kiezen. Bijzonder was de organisatie van enkele kampen voor tuinbouwscholen (1987).

Wilgen Knotten

NatuurwerkdagBuiten de zomerweken wordt er nu ook gewerkt in de regio´s. Er worden werkdagen en -weekenden georganiseerd, ook in samenwerking met (circa 35) IVN-afdelingen (een 'Natuurwerkdag').

Het gaat hierbij onder meer om het in stand houden van -kleine- landschapselementen die uit het 'economisch model' verdwijnen als heggen, houtwallen, moerasjes.
Wilgen knotten is een veel voorkomende activiteit.

 

  • Educatie
  • Kampen 1988
  • Week- en Dagindeling
  • Promovideo
  • X-sluit

Educatiemodel

Educatiemodel zoals in de loop van deze jaren werd ontwikkeld en verfijnd.

In de kampen werd meer en meer aandacht besteed aan vormen van milieueducatie. Aspecten onder meer:
  • Milieu en Derde Wereld
  • Gifstoffen, en Chemie en Milieu
  • Reclame
  • Moderne landbouw versus biologisch-dynamisch

Het ging er vooral om deelnemers bewust te maken en hun gedrag te doen veranderen. Er werd in de kampen gewerkt met een educatievorm die uitgaat van betrokkenheid van en bij deelnemers en die verder gebaseerd is op vier elementen:

Ecologische kennis - basis om te begrijpen wat er aan de hand is.
Maatschappelijk inzicht - een beetje politiek is onvermijdelijk.
Sociale betrokkenheid en sociale vaardigheden - sociaal gedrag heeft alles te maken met oorzaken én oplossingen van milieuproblemen.
Denken over alternatieven - een actieperspectief.

 

Voorbeeld van jaarprogramma's zoals in de jaren '80 gepresenteerd werden.
Ga met de muis over de afbeelding.

Kampprogramma

Kamp Weekindeling

Kamp Dagindeling

Voorbeeld van een week- en een dagindeling van een kamp in 1984. In de loop van dit decennium nam de hoeveelheid werktijd wat af en de tijd voor andere zaken, zoals een excursie, sport of anderszins 'ontspanning' nam toe.

Bonte Avond

De bonte avond was altijd een geweldige afsluiting....

Video 1988; 4:00

In 1988 verschijnt de promotievideo, inclusief lespakket "Je voelt je oer" over de WvK-activiteiten. De meeste WvK-ers waren niet erg ingenomen met deze video, omdat teveel de sfeer van 'terug naar de natuur' in zat. En daar wilde men juist van loskomen. De video is daarom niet vaak gebruikt.

Deze IVN-productie duurt in de originele versie 13 minuten. Hier is een aantal fragmenten gekozen die tezamen een beeld geven van een kamp in de jaren '80.
(Opmerking: het formaat is 4:3 (breedbeeld was er nog niet, bij aanpassen zou teveel visuele informatie verloren gaan.)

Op de tabbladen meer informatie over de kampen.

 

Concurrentie en Samenwerking

Bij het IVN ligt de nadruk op de educatieve waarde van het werk, vandaar de naam VENEL: Vrijwillig Educatief Natuur- En Landschapsbeheer. Andere organisaties zijn ook actief met vrijwillig landschapsbeheer, als de ANWB (landgoedkampen), provinciale milieufederaties, Staatsbosbeheer, sommige Provinciale Landschappen. Coördinatie bleek nodig. Dat gebeurde in het Landelijk Overleg Natuur- en Landschapsbeheer, het LONL (In 1995 gaat deze op in de Stichting Landschapsbeheer Nederland).

Afname

In 1984 zijn voor het eerst de geplande werkkampen niet volgeboekt. Deze teruggang zet door in de loop van de jaren '80. Dit hangt samen met de betere maatschappelijk-economische vooruitzichten. Jongeren hebben meer te besteden hebben en trekken meer naar het buitenland (de 'costa's'!). Recreatieve vakantiebestemmingen worden populairder. Bovendien is er meer concurrentie van andere organisaties die ook actieve vakanties aanbieden als trektochten, cultuurhistorische reizen en kampen. Met een kleine 300 leden gaat de WvK, enigszins onzeker, de jaren '90 tegemoet.

De verschillende terreineigenaren moeten zelf ook bezuinigen. De beheersvergoedingen die zij betalen als tegenprestatie voor het werk, worden kleiner. Deelnemers moeten meer gaan betalen. Was hun bijdrage in de jaren zeventig nog zo'n f 5,-, dat wordt nu al snel f 40,- en voor de recreatieve kampen nog meer.

Daar komt nog bij dat ook het IVN zelf moet bezuinigen. Dat betekent dat het IVN-kampsecretariaat (Consulentschap Venel) minder kan doen en de WvK dus meer zelf moet doen.